Jest takie powiedzenie: „nigdy nie masz drugiej szansy dobrze wypaść za pierwszym razem”. Dotyczy ono najczęściej budowania tzw. pierwszego wrażenia, ale moim zdaniem doskonale sprawdza się także w podejściu do szkoleń – a dokładnie, do zaplanowania takiego początku szkolenia, który będzie fundamentem dalszych, efektywnych działań.
To od tego w jaki sposób zaczniemy, zależą dalsze etapy pracy z grupą. To właśnie dobry początek pozwala na swego rodzaju „zamodelowanie” czasu, który po nim nastąpi. Zapewnia pozytywne nastawienia grupy, jej otwartość na temat, sposób komunikacji, zaangażowanie i wzajemne relacje.
Są pewne określone zasady, których warto się trzymać, aby dobrze rozpocząć szkolenie. Ja opieram się na poniższych:
Punktualność
Szkolenie powinno się zaczynać o ustalonej godzinie. Dla osób, które dotarły na czas, to informacja, że szanujemy takie podejście. Dla spóźnialskich – że z punktu widzenia celu i komfortu grupy zależy mi, jako prowadzącemu, na przestrzeganiu tej zasady. To samo dotyczy czasu trwania przerw. Jeśli umawiamy się z grupą na określony czas – 15min, czy też 0,5h, to pilnujmy tych ustaleń, gdyż mają bardzo istotny wpływ na dynamikę szkolenia oraz to jak przebiegają kolejne zadania.
Nie powinno się zdarzać, aby szkolenie rozpoczynało się z opóźnieniem z powodu trenera. Wyobraźcie sobie sytuację, w której grupa siedzi w sali (bądź czeka na Teamsie), a trener z „rozwianym włosem”, wpada, zaczyna instalować sprzęt, uruchamiać prezentację itp. Przyznacie, że nie buduje to autorytetu w oczach uczestników. Będąc prowadzącym lepiej być 15 minut wcześniej niż 3 min za późno.
Przedstawienie się
Nasz sposób przedstawienia się, modeluje to, w jaki sposób przedstawią się uczestnicy. Warto na tym etapie opowiedzieć o sobie tak, jakby odpowiadało się na pytanie: dlaczego to ja prowadzę to szkolenie. Można więc nawiązać do wykształcenia, kompetencji, specjalizacji czy doświadczeń zawodowych. To na co należy zwrócić uwagę, to forma wypowiedzi. Budujmy profesjonalny wizerunek, a nie wrażenie, że zjedliśmy już wszystkie rozumy, a szkolenie będzie głównie o nas.
Nawiązanie do świata uczestników
Dobrze, aby od samego początku uczestnicy mieli poczucie, że szkolenie jest związane z ich codziennymi obowiązkami oraz, że dzięki uczestnictwu w nim rozwiną kompetencje w danym zakresie.
Na początek można zastosować następujący schemat przedstawienia się uczestników:
- Przedstaw się
- Opowiedz na czym polega Twoja praca?
- opowiedz za co jesteś odpowiedzialny?
- Opowiedz 1 sytuację dotyczącą tematu szkolenia, którą zapamiętałeś z jakiś szczególnych powodów
W trakcie takiego modelu przedstawiania się uczestników dobrze jest dopytywać o szczegóły, doprecyzowywać oraz wskazywać na podobieństwa ze swoim doświadczeniem w tym temacie.
To buduje w grupie poczucie współuczestnictwa w szkoleniu oraz daje bazę do wymiany myśli, refleksji i doświadczeń.
Poznanie się uczestników/integracja
Jeśli grupa się nie zna, to wzajemne poznanie się jest niezbędne do efektywnej pracy nad celem szkolenia. Warto zadbać o komfort pracy i poczucie bezpieczeństwa, proponując ćwiczenie wprowadzające, które przełamie pierwsze lody, ośmieli nieśmiałych i będzie „zaczynem” procesu grupowego.
W przypadku grupy, która pracuje ze sobą na stałe, taki element pozwala poznać się uczestnikom z innej, niezawodowej strony. Co także korzystanie wpływa na dalszy przebieg szkolenia.
Ustalenie zasad – kontrakt
Kontrakt to umowa grupy z trenerem oraz umowa pomiędzy uczestnikami szkolenia, dotycząca zasad, które mają na szkoleniu obowiązywać. Dobrze, aby nie wypływały one tylko od trenera, ale aby także uczestnicy byli stroną, która takie zasady proponuje.
Kontrakt to także czas na umówienie się co do „logistyki” czy też organizacji szkolenia – a wiec np. przerw i ich czasu trwania, ale również zasad angażowania się w temat, zasad komunikacji i innych mających wpływ na przebieg szkolenia.
Dzięki wspólnemu ustaleniu zasad mamy się do czego odwołać, a to zapewnia komfort pracy zarówno prowadzącemu jak i grupie.
Przedstawianie celu, programu i agendy szkolenia
To ostatni element wstępu do szkolenia. Warto pamiętać, ze przedstawiony program szkolenia powinien zaintrygować, zaciekawić grupę. Dobrze zastosować „stopniowanie napięcia”, podkreślając doświadczenia uczestników oraz to, ze będziemy na nich bazować i rozwijać kompetencje.
Prezentację programu szkolenia dobrze jest zakończyć prośbą o pytania, aby od razu zaangażować grupę w temat, nad którym będziemy się wspólnie pochylać.
Autor: Anita