Czy zdajesz sobie sprawę, że w Twojej organizacji pracować mogą przedstawiciele aż 4 pokoleń?! Każda z tych grup w zupełnie inny sposób komunikuje się, posiada inne umiejętności i kompetencje. Mało tego, charakteryzuje ją zupełnie odmienny sposób postrzegania świata, ma różne wartości i różny stosunek do zmian i nowych technologii. Multipokoleniowość. Brzmi przerażająco? Zupełnie niepotrzebnie, w końcu piękno tkwi w różnorodności.
Na początek przyjrzyjmy się terminologii:
- Pokolenie Baby Boomers to osoby urodzone w latach 1946-1964 czyli w okresie powojennego wyżu demograficznego
- Pokolenie X czyli roczniki 1965-1979
- Pokolenie Y to roczniki 1980 –1989 tzw. Millenialsi
- Pokolenie Z czyli urodzeni po 1990 roku
Oczywiście daty te ustalone są umownie, w publikacjach istnieje pewna różnorodność w podejściu do nich, a samo zjawisko z uwagi na charakter społeczny ma płynne ramy czasowe. Wpływ na nie ma chociażby indywidualna sytuacja społeczna, ekonomiczna czy polityczna danego kraju.
Co charakteryzuje określone grupy, jakimi są pracownikami, czyli o różnicach pokoleniowych.
Pokolenie Baby Boomers
Pokolenie Baby Boomers dorastało w cieniu skończonej II Wojny Światowej, co oczywiście znacząco zdeterminowało ich postrzeganie świata. Jest to grupa, która ceni sobie stabilność zatrudnienia, nie lubi zmian dlatego też często spędza swoje całe życie zawodowe w jednej organizacji. Nawet jeśli warunki pracy bądź atmosfera zostawiają sporo do życzenia, ostatecznością dla nich jest zmiana pracodawcy. Zostali wychowani w przeświadczeniu, że do sukcesu prowadzi jedynie droga ciężkiej i mozolnej pracy, tym samym na wszystkie swoje wyróżnienia i awanse ciężko zapracowali. Ci ludzie to bardzo lojalni pracownicy, szanujący autorytety i swoich przełożonych. Najlepszym narzędziem motywacyjnym są dla nich pieniądze, wynika to w głównej mierze z realiów, w których przyszło im dorastać. Bardzo ważne jest dla nich również to być czuć się potrzebnym i docenianym. Umiejętności miękkie mają dla nich zazwyczaj drugorzędne znaczenie i traktują je raczej jako przymiot, który po prostu nie wszyscy posiadają, nie skupiają się tym samym na ich doskonaleniu. Wiele przeprowadzonych badań pokazuje, że są oni także najbardziej zadowoloną z pracy grupą pokoleniową, tym samym zostają bardzo długo aktywni zawodowo. Co ciekawe jest to też pierwsze pokolenie, które przejścia na emeryturę nie postrzega jako końca swojego terminu przydatności, ale traktuje ją jako zasłużoną nagrodę za ciężką pracę.
Dobry pracodawca dostrzeże w tych osobach ogromne zaangażowanie, lojalność ale też doświadczenie i wiedzę. Pokolenie to cechuje także duże przywiązanie do zasad, nierzadko wychowani w konserwatywnym duchu łatwo adaptują się do reguł panujących w organizacjach. Jak wspomniałam wyżej, pokolenie Baby Boomers odczuwa zdecydowanie większą satysfakcję z życia zawodowego niż późniejsze grupy, jednocześnie nie lubi się wyróżniać i odstawać od reszty skazując się często tym samym na bycie przeciętnym.
Pokolenie X
Nazwa pokolenia najczęściej kojarzona jest z niewiadomą i szczególnie w Polsce widoczną wówczas niepewnością jutra. Zmiany ustrojowe, niepokoje społeczne, strajki, walki polityczne czy chociażby wybuch elektrowni w Czarnobylu sprawiły, że pokolenie to żyło w ciągłym napięciu i niepewności co do przyszłości. Dlatego nie trudno zgadnąć ,iż kluczową wartością dla nich było poczucie bezpieczeństwa, które zapewnić miał odpowiedni poziom ekonomiczny.
Charakteryzując tą grupę należy powiedzieć, że nadrzędną wartością jest dla nich spokój. W sytuacjach konfliktowych w pracy unikają konfrontacji, starają się trzymać raczej na uboczu. Z drugiej strony są bardzo lojalnymi pracownikami, którzy potrafią spędzić w jednej organizacji kilka a nawet kilkanaście lat. Dzięki temu ich wiedza operacyjna i doświadczenie są ogromne, co sprawia że są wartościowymi pracownikami. Mocno identyfikują się ze swoją organizacją, istotna jest dla nich renoma firmy w której pracują, i to ona sprawia że często potrafią przymknąć oko na wiele niedogodności. Największymi narzędziami motywacyjnym są dla nich pieniądze, które jak wspomniałam pozwalają zapewnić byt rodzinie oraz poczucie bezpieczeństwa i stabilizacji. Jednocześnie jest to grupa, która potrafi docenić już wartość benefitów pozapłacowych oferowanych przez firmę. Ważna jest dla nich atmosfera panująca w miejscu pracy, gdyż są to ludzie dla których istotne jest odczuwanie przyjemności z przebywania w miejscu pracy. Grupa ta dorastała przed rewolucją technologiczną co nie przeszkodziło większości z nich umiejętnie zaadaptować się do dzisiejszych wymogów (choć są to kompetencje nabyte). Co ważne są zdecydowanie lepsi od późniejszych pokoleń w komunikacji interpersonalnej, doskonale odczytują intencje komunikacji werbalnej i niewerbalnej. Podsumowując, iksy to pokolenie ludzi pracowitych, lojalnych i zaangażowanych. O ile zatrudnienie daje im poczucie stabilizacji są bardzo efektywni, szanują swoich przełożonych, potrafią też umiejętnie zarządzać sobą w czasie i się komunikować.
Pokolenie Y
Millenialsi czyli osoby urodzone między rokiem 1980 a 2000. Ich wejście w dorosłe życie było zdecydowanie łatwiejsze i przyjemniejsze niż poprzednio opisanych pokoleń. W Polsce ich okres dorastania przypadł już na czasy wolności i demokracji, rodzice byli w stanie poświęcić im więcej uwagi oraz zainwestować w ich edukację i przyszłość. Pokolenie to w większości posiada wykształcenie wyższe ( na czym, w największym stopniu zależało ich rodzicom), zna co najmniej język angielski i doskonale radzi sobie z nowymi technologiami. Jest to pokolenie już bardzo świadome własnego ja, stawiające na samorozwój, wierzące w istotę kompetencji miękkich. Dzięki rozwojowi technologii mają więcej od poprzednich pokoleń relacji społecznych, jednocześnie są one zdecydowanie płytsze i mniej trwałe. Bardzo ważny jest dla nich tzw. Work Life Balance głównie dlatego, by mieć czas na realizację swoich pozazawodowych pasji.
To również pokolenie, które w dość łatwy sposób potrafi się przebranżowić, często łącząc pracę z pasją. Co ważne samo usamodzielnienie się od rodziców nie jest dla nich priorytetem, to właśnie to sławne pokolenie 30-latkow wciąż mieszkających z rodzicami. Nie czują oni przywiązania do pracodawcy, relatywnie często zmieniają pracę co również przekłada się bezpośrednio na proces usamodzielnienia się. Dla ygreków w pracy najważniejsze są wyzwania, nie lubią nudy i monotonii, wysoko cenią sobie dobrą atmosferę w organizacji . Tak długo jak zapewni im się wyzwania i możliwość rozwoju są efektywnymi i zaangażowanymi pracownikami. Z drugiej strony wychowani przez rodziców w poczuciu własnej wartości bywają bezkompromisowi jeśli chodzi o zmiany niesatysfakcjonujących ich warunków pracy.
Pokolenie Z
Pokolenie Z czyli największa niewiadoma, jest to bowiem pokolenie, które dopiero wkracza na rynek pracy. Najważniejszą cechą tej grupy jest to, że technologia to dla nich naturalne środowisko w którym dorastali. Pokolenie to wychowane w dobrobycie, często niestety prezentuje dość roszczeniową postawę względem życia, przyzwyczajeni są bowiem do tego że wszystko było dostępne na wyciągnięcie ręki. W dużej mierze wychowani w bezstresowy sposób często bywają mało pokorni. Jako obywatele świata nie boją się podróży, pracy za granicą ani kontaktów międzynarodowych co stanowi ich ogromny atut. Innym ich walorem jest tzw. multitasking, od dzieciństwa wychowywani w środowisku wielu bodźców nauczyli się robić kilka rzeczy naraz. Niestety drugą stronę medalu stanowi nieumiejętność skupienia się na jednej rzeczy i poświęcenie się jej bez reszty na dłuższy czas. Na pewno można ich określić jako pokolenie twórcze i otwarte na zmiany. W związku z tym, że jest to grupa, która dopiero powoli wychodzi na rynek pracy ciężko jest jednoznacznie określić jakimi będą pracownikami. Istnieją całkiem realne prognozy że będą w sporym stopniu kontynuować niektóre zachowania pokolenia Y: zależeć im będzie jeszcze w większym stopniu na niezależności i permanentnym rozwoju. Nie będą również pracownikami związanymi emocjonalnie z pracodawcą, gdyż ciągła zmiana to naturalne środowisko w którym dorastali.
Jak widać różnice pokoleniowe to nie pusty slogan, wykorzystywany by usprawiedliwić animozje w zespole. To przede wszystkim ogromne wyzwanie dla każdego managera zróżnicowanego wiekowo zespołu, gdyż różnice te mogą znacząco wpływać na pracę nawet najlepiej zarządzanego teamu. Dlatego tak ważne jest by odpowiednio zdefiniować mechanizmy działania i motywatory każdej z grup.
Czy zatem należy się bać takich multipokoleniowych zespołów? Absolutnie nie, jak pisałam wyżej piękno tkwi w różnorodności, tak zróżnicowany zespół to bowiem szansa na niestandardowe rozwiązania, a przede wszystkim możliwość uczenia się od siebie i wzajemnych inspiracji.
Autor: Ania